آیا می‌دانستید خوردن میوه خون ساز به تنهایی کافی نیست؟ ترکیب‌های ممنوعه و طلایی که هموگلوبین شما را نجات می‌دهند تا از ضعف و رنگ‌پریدگی رهایی یابید را در این مقاله از دارو دیلی بخوانید. میوه خون ساز دیگر فقط یک خوراکی خوشمزه نیست، بلکه یک داروخانه طبیعی است.
آخرین بروزرسانی:
10 آذر 1404آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
میوه خون ساز؛ لیست قوی‌ترین بمب‌های آهن برای درمان کم‌خونی
علائم کم‌خونی دارید؟ خستگی مزمن، رنگ پریدگی و ریزش مو؟ اما همیشه نباید به سراغ قرص‌های شیمیایی رفت. شاید جالب باشد بدانید بدن انسان آهن طبیعی موجود در میوه خون ساز را بسیار سریع‌تر از مکملهای آهن جذب می‌کند. در این مقاله از دارو دیلی، به بررسی منابع طبیعی خواهیم پراخت؛ کدام میوه خون ساز است، چگونه و چه زمانی باید مصرف شود نه مکملهای کم‌خونی مثل ففول و منابع حیوانی.
مصرف میوه‌های آهن‌دار تنها محدود به افراد کم‌خون نباشد، بلکه افراد در معرض خطر نیز از آن استفاده کنند:
کم‌خونی ناشی از فقر آهن هنگامی به وجود می‌آید که بدن گلبول‌های قرمز کافی تولید نمی‌کند. اما بدون مکمل هم می‌توان کم خونی را درمان کرد؟ کدام میوهها خون ساز هستند؟ در این بخش، میوه‌هایی را به شما خواهیم گفت که به افزایش آهن و خون سازی در بدن کمک می‌کنند:
شاید باورش سخت باشد که این میوه کوچک، یکی از بهترین درما‌ن‌ها برای فقر آهن است. انجیر چه به صورت تازه و چه خشک، منبعی غنی از آهن است. انجیر حاوی آنزیم‌هایی است که به هضم غذا کمک می‌کنند. بسیاری از افراد مبتلا به کم‌خونی، مشکلات گوارشی هم دارند که مانع جذب آهن می‌شود. انجیر این سد را می‌شکند.
انجیر با فیبر بالای خود، یبوست ناشی از مصرف قرص‌های آهن را نیز درمان می‌کند. این یعنی یک تیر و دو نشان. کافیست شب‌ها 3 تا 5 عدد انجیر خشک را در نصف لیوان آب خیس کنید. صبح روز بعد، هم انجیرها را بخورید و هم آب آن را بنوشید که سطح فریتین خون (ذخایر آهن) را به سرعت بازسازی می‌کند.
اغلب مردم آلو را برای گوارش می‌شناسند، اما آلو سیاه یکی از غنی‌ترین منابع گیاهی آهن محسوب می‌شود. هر 100 گرم آلو خشک می‌تواند تا 9 درصد نیاز روزانه آهن بدن را تامین کند. نکته مهم‌تر وجود مس در آلو است.
مس عنصری است که برای تولید گلبول‌های قرمز، دوشادوش آهن کار می‌کند. بدون مس، آهن در کبد حبس می‌شود و نمی‌تواند وارد ساختار هموگلوبین شود. در صورتی که طعم آلو را دوست ندارید، هلو جایگزین مناسبی است. برگه هلو (خشک شده) نه تنها آهن دارد، بلکه سرشار از پتاسیم است که از گرفتگی عضلات (که در افراد کم‌خون شایع است) جلوگیری می‌کند.
نکته طلایی
آیا می‌دانستید مصرف آلو سیاه می‌تواند از پیری زودرس پوست ناشی از کمبود اکسیژن در خون نیز جلوگیری کند؟
به طور معمول موز به عنوان منبع پتاسیم شناخته می‌شود، اما نقش آن در تولید خون بسیار مهم است. کم‌خونی همیشه به خاطر فقر آهن نیست؛ گاهی کمبود اسید فولیک هم موجب می‌شود گلبول‌های قرمز به درستی شکل نگیرند. موز منبع سرشار از اسید فولیک است که برای تولید و تکامل سلول‌های خونی ضروری است.
ترکیب موز با عسل (که خود سرشار از آهن و مس است)، یک صبحانه کامل برای مبارزه با آنمی محسوب می‌شود. این ترکیب موجب افزایش فوری سطح انرژی می‌شود که برای بیماران کم‌خون که دائما احساس سستی می‌کنند، بسیار مهم است.
سیب حاوی آهن بوده، اما مهم‌تر از آن، سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به سلامت دیواره رگ‌ها و جریان خون کمک بسزایی می‌کنند. خوردن سیب با پوست (اگر ارگانیک باشد) فیبر لازم برای سلامت روده را تامین می‌نماید. روده سالم یعنی جذب حداکثری مواد مغذی از سایر غذاها. سیب را با اسفناج و کمی آب لیمو مخلوط نمایید. این اسموتی سبز، یک نوشیدنی سم‌زدا و خون‌ساز قوی است که در رژیم‌های سلامتی، بسیار ترند شده است.
اما در نهایت، وقتی صحبت از میوه خون ساز می‌شود، انار بدون شک در صدر جدول قرار دارد. انار فقط حاوی آهن نیست؛ این میوه سرشار از کلسیم، منیزیم و ویتامین C است. این ترکیب طلایی باعث می‌شود که جذب آهن در بدن به حداکثر برسد.
از سوی دیگر، انار جریان خون را بهبود بخشیده و به اصطلاح عامیانه، غلظت خون را متعادل می‌کند که باعث می‌شود اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها بهتر انجام شود. تحقیقات جدید نشان می‌دهد نوشیدن یک لیوان آب انار تازه (بدون شکر) صبح‌ها به صورت ناشتا، می‌تواند سطح هموگلوبین را در عرض 30 روز به طرز عجیبی افزایش دهد.
نکته طلایی
در صورتی که طبع سردی دارید، انار را با مقداری گلپر میل کنید تا تعادل دمایی بدن حفظ شده و جذب مواد مغذی مختل نشود.
بسیاری می‌پرسند چرا با اینکه میوه خون ساز می‌خورم، هنوز کم‌خون هستم؟ به دلیل جذب ناقص. آهن موجود در میوهها از نوع غیر هِم است که به سختی جذب می‌شوند. مرکبات، حاوی اسید اسکوربیک (ویتامین C) هستند که محیط معده را اسیدی نموده و آهن را به فرمی تبدیل می‌کنند که بدن بتواند آن را ببلعد:
این دو فقط منابع ویتامین نیستند؛ به عبارتی آن‌ها فعال‌کننده هستند. مصرف یک پرتقال همراه با وعده غذایی گیاهی، می‌تواند جذب آهن را تا 3 برابر افزایش دهد.
شاید عجیب باشد ولی کیوی ویتامین C بیشتری نسبت به پرتقال دارد. در صورتی که خستگی مفرط دارید، روزانه یک کیوی کنار صبحانه میل نمایید. کیوی نه تنها به ساخت خون کمک می‌کند، بلکه با آنتی‌اکسیدان‌های قوی، از تخریب گلبول‌های قرمز موجود جلوگیری می‌نماید.
این میوه خوش‌رنگ، سرشار از ویتامین ث و منگنز است. منگنز به عملکرد آنزیم‌هایی کمک کرده که در متابولیسم آهن نقش چشمگیری دارند.
ممکن است برخی افراد فکر کنند میوه‌های خشک به اندازه میوه‌های تازه موثر نباشند اما اصلا اینطور نیست:
در بین میوه‌های خشک، برگه زردآلو پادشاه خون‌سازی است. در فرآیند خشک شدن، آب میوه تبخیر شده و مواد مغذی به شدت متراکم می‌شوند. 100 گرم برگه زردآلو حاوی حدود 6 میلی‌گرم آهن است که رقم بسیار بالایی محسوب می‌گردد. این مقدار نزدیک به 30% نیاز روزانه بدن را تامین می‌کند.
کم‌خونی اغلب باعث تپش قلب می‌شود. زردآلو به دلیل داشتن پتاسیم بالا، علاوه بر خون‌سازی، ضربان قلب را تنظیم کرده و فشار روی سیستم قلبی-عروقی را کاهش می‌دهد. قیسی را نباید خشک و سفت خورد. آن را در آب گرم خیس نمایید تا بافتش نرم شود و هضم آن برای معده آسان گردد. آبِ زردآلو را دور نریزید؛ آن مایع پر از مواد معدنی محلول است.
مویز (کشمش انگور سیاه) در طب سنتی جایگاه خاصی داشته و علم مدرن در سال 2025 نیز آن را تایید می‌کند. تفاوت مویز با کشمش معمولی در آنتی‌اکسیدان‌های قوی‌تر (آنتوسیانین‌ها) است که رنگ سیاه آن را ایجاد می‌کنند.
مویز سرشار از آهن و ویتامین B کمپلکس است. ویتامین‌های گروه B برای تشکیل خون جدید مهم هستند. کمبود B12 و B9 (فولات) می‌تواند نوعی از کم‌خونی به نام مگالوبلاستیک ایجاد کند که در آن گلبول‌ها بزرگ اما ناکارآمد می‌شوند. مصرف مویز از این اتفاق جلوگیری می‌نماید.
مادران و پدرانی که به دنبال درمان کم خونی کودکان هستند، باید بدانند کشمش بهترین جایگزین برای تنقلات مضر است. شیرینی طبیعی آن کودکان را جذب می‌کند و آهن مورد نیاز رشدشان را تامین می‌نماید.
خانواده توت‌ها به ویژه توت سیاه، شاه‌توت و تمشک، در مقالات علمی جدید بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند.
توت سفید خشک، جایگزین عالی برای قند بوده و آهن قابل توجهی دارد. اما شاه‌توت چیز دیگری است. رنگ تیره آن نشان‌دهنده حجم بالای آنتی‌اکسیدان است که از تخریب دیواره گلبول‌های قرمز جلوگیری می‌نماید.
نکته طلایی
کم خونی در بارداری
خانم‌های باردار که اغلب دچار تهوع هستند و نمی‌توانند مکملهای سنگین مصرف نمایند، می‌توانند از توت‌فرنگی و تمشک استفاده کنند. این میوهها علاوه بر آهن و فولات، سبک هستند و معده را اذیت نمی‌کنند.
شاید عجیب باشد، اما هندوانه فقط آب نیست. هندوانه حاوی مقدار مناسبی آهن بوده، اما مهم‌تر از آن لیکوپن داشته که سلامت قلب و عروق را تضمین می‌نماید. خونی که غلظت مناسبی داشته باشد (به واسطه آب فراوان هندوانه) و آهن کافی داشته باشد، سریع‌تر در بدن گردش کرده و خستگی را از بین می‌برد.
نکته طلایی
هیچگاه بلافاصله پس از غذا هندوانه نخورید؛ چرا که اسید معده را رقیق نموده و هضم پروتئین و جذب آهن غذا را مختل می‌سازد. آن را به عنوان میان‌عده صبح مصرف کنید.
نمی‌توان از بهترین میوه های خون ساز نوشت و نام خرما را نبرد. خرما منبع انرژی و آهن است. خرما حاوی آهن، کلسیم، منگنز و مس که باعث می‌شود تولید هموگلوبین تحریک شود.
برخی فکر می‌کنند قند خرما مانع جذب آهن می‌شود اما غلط است. خرما در صورتی که با چای مصرف شود، تانن چای مانع جذب آهن می‌شود، نه خود خرما. در نهایت، خرما را به عنوان میان‌وعده جداگانه یا همراه با شیر (اگر مشکل تداخل کلسیم-آهن ندارید) یا بهتر از آن، با مغزیجات مثل بادام، میل کنید.
چرا با اینکه میوه می‌خورید هنوز کم‌خون هستید؟ چه چیزهایی اثر میوه خون ساز را خنثی می‌کنند؟
این ماده در چای سیاه، چای سبز و قهوه وجود دارد. تانن به آهن می‌چسبد و آن را از بدن دفع می‌کند. در صورتی که صبحانه عدسی یا ارده شیره می‌خورید، چای را حذف نمایید یا با فاصله بخورید؛ فاصله 2 ساعته. یعنی 2 ساعت قبل و بعد از خوردن میوه خون‌ساز، چای یا شیر نوشید.
کلسیم و آهن برای جذب شدن در روده با هم رقابت می‌کنند و اغلب کلسیم برنده می‌شود. پس خوردن ماست با غذاهای گوشتی یا مصرف شیر بعد از انجیر، بازدهی جذب را پایین می‌آورد.
اسید فیتیک در غلات کامل یافت می‌شود. در صورتی که نان سبوس‌دار می‌خورید، حتما کنارش ویتامین C (مثل پرتقال) مصرف نمایید تا اثر منفی فیتیک اسید خنثی گردد.
این برنامه را 13 روز دنبال کنید تا تغییر رنگ چهره خود را ببینید:
زمان | وعده غذایی | هدف و عملکرد |
ناشتا (صبح زود) | 1 لیوان آب انار طبیعی | شوک اولیه به کبد و تصفیه خون |
صبحانه (کنار غذا) | نصف لیوان آب پرتقال یا یک عدد کیوی | تامین ویتامین C برای جذب آهن صبحانه |
میان‌وعده صبح | 5 عدد انجیر خیس خورده + آب آن | رفع یبوست و تامین آهن زودجذب |
عصرانه | مشت کوچک مویز + گردو | ترکیب مس (گردو) و آهن (مویز) |
قبل خواب | 1 عدد سیب با پوست | تنظیم قند خون و پاکسازی روده |
در آخر، حالا که با بهترین لیست میوه خون ساز آشنا شدید و دانستید که چه زمانی باید این میوهها را مصرف کنید؛ باید بگوییم که توصیه نمی‌شود در همه موارد، میوهها را جایگزین مکمل‌ها و درمان‌های پزشکی کنید؛ پیش از هرچیز باید با یک پزشک متخصص مشورت نمایید تا بدانید که میزان کم خونی شما تا چه حد است؛ سپس با مشاوره پزشکی نوع منبع غذایی سرشار از آهن مثل میوه‌های خون ساز یا منابع حیوانی آهن‌دار مثل گوشت قرمز یا جگر و یا مکملهای آهن را انتخاب کنید. برای خرید قرص رئول آهن المنتال آلتون کلیک کنید.
سریع‌ترین میوه از لحاظ تاثیر مستقیم بر هموگلوبین، انار است. به دلیل داشتن آهن و ویتامین C و توانایی تصفیه خون، انار یک شوک مثبت فوری به سیستم خون‌سازی وارد می‌کند. با این وجود، اگر سرعت جذب ذخایر آهن برایتان مهم است، انجیر خیس خورده به دلیل تراکم آهن بالا و فیبر عالی، کارایی طولانی‌مدت بهتری دارد.
بدر موارد کم‌خونی خفیف تا متوسط که ناشی از رژیم غذایی است، رژیم غذایی غنی از میوه خون ساز (مانند انجیر، آلو، توت) می‌تواند جایگزین مناسبی باشد. اما اگر دچار فقر آهن شدید (سطح فریتین پایین) هستید، باید حتما تحت نظر پزشک، میوهها را همراه با مکملهای تجویز شده و با رعایت فاصله زمانی (قانون 2 ساعت) مصرف نمایید.
بهترین زمان مصرف، صبح‌ها به صورت ناشتا یا بین وعده‌های غذایی اصلی است. در این زمان‌ها معده اسیدی‌تر است که جذب آهن را تسهیل می‌نماید. مهم‌تر از زمان‌بندی، اجتناب از مصرف این میوهها در کنار چای، قهوه، یا لبنیات است؛ همیشه حداقل دو ساعت فاصله بین مصرف میوه خون ساز و این موارد بگذارید.
خیر، لیمو شیرین و پرتقال مستقیما حاوی آهن زیادی نیستند. نقش آن‌ها به عنوان کاتالیزور است. آن‌ها غنی از ویتامین C هستند که ساختار آهن گیاهی (غیر هِم) را در معده تغییر می‌دهد و آن را تا سه برابر برای جذب در روده آماده می‌کند.
منبع: health
ثبت دیدگاه